Geeft Werendijkse akker geheim prijs?
Het graszaad komt op en bedekt de akker met een groene waas. Met de duinen op de achtergrond rijdt een quad met mobiele sensor erachter zijn 'rondjes' over de Zeeuwse klei.
Op zoek naar fundamentsresten van een middeleeuwse kerk. Geeft de Werendijkse grond nu toch haar geheim prijs? door Annemarie Zevenbergen Zachtjes ronkend rijdt de quad over de akker aan de voet van de Zoutelandse duinen. Erachter hangt een witte ' koker'. Een zogenoemde mobiele EMI-sensor van de Universiteit van Gent. Het apparaat verricht elektromagnetisch bodemonderzoek. De universiteit gebruikt de sensor al twaalf jaar voor bodemkundig onderzoek en sinds 2005 ook voor archeologische studies. Doel van dit ritje over de Zeeuwse klei is om te achterhalen of er onder het maaiveld nog fundamentsresten van een middeleeuwse kerk verborgen liggen. Ooit bezat het gehuchtWerendijke, vlakbij Zoutelande, een kerk en een vrouwenklooster. Werendijke was overigens niet de enige parochie die Walcheren vroeger rijk was. Rond 1300 waren er nog zesendertig parochies. Vaak genoemd naar de ambachtsheer of naar de heilige aan wie de dorpskerk was gewijd. In 1574, na de Beeldenstorm en de strijd tussen Geuzen en Spanjaarden, restten slechts trieste ruïnes. De kerken in de kleine parochies moesten het ontgelden. Werendijke is nu een onopvallend gehucht aan de doorgaande weg van en naar Zoutelande. Het verkeer snelt langs het naambordje, onwetend van de rijke historie. Ooit stond er het vrouwenklooster Porta Coeli, Hemelpoort. De huidige boerderij GrootWerendyke zou op de plaats van het klooster gebouwd zijn. De kerk zou volgens oude kaarten gelegen hebben op de akker ten westen van de boerderij. Boerderij, minicamping en kloostertuin zijn eigendom van de familie Dingemanse. Bernard Meijlink van deWalcherse Archeologische Dienst: „ Adri Dingemanse heeft ooit bij graafwerkzaamheden voor het aanleggen van drainage, menselijke botresten gevonden. Dat is een aanwijzing dat die kerk hier lag. Rondom de kerk werden vroeger de doden begraven. Op de Zeeuwse veldnamenkaart staat de naam Kerk'of. Na 1574 wasWerendijke zo verwoest dat op de eerste gedetailleerde kaart, uit 1641, alleen de boerderij staat. Uit het actuele hoogtebestand, het AHN, blijkt dat de grond hier wat hoger ligt. Dat kan ook een aanwijzing zijn. Daarom wordt nu op deze plek gemeten." Meijlink is 'erg blij' dat de senor tot drie meter diep gaat. „Er ligt nog een extra laag klei, die na de innundatie in 1944 is achtergebleven. Nadat de kerk werd verwoest, zijn de restanten tot het maaiveld afgebroken. Wat onder de grond zat, moet er nu dus nog liggen." De sensor verricht de metingen op ongeveer twee hectare. Samuel Delefortrie en Valentijn van Parys van de vakgroep Bodembeheer van Gentse universiteit berijden ombeurten de quad, die met een snelheid tussen de vijf en acht kilometer per uur, in parallelle lijnen over de akker gaat. De sensor bestaat uit een zendspoel, die elektromagnetische golven uitstuurt, en vier ontvangspoelen die ze ontvangt. De sensor meet simultaan het bodemvolume in vier lagen; een halve meter, een meter, anderhalve meter en drie meter onder het maaiveld. Academisch medewerker Samuel Delefortrie: „De sensor verricht acht metingen binnen één seconde. Baksteen bijvoorbeeld heeft een lage elektrische geleidbaarheid en een hoog magnetische. Die contrast worden vertaald in kleuren. De zussen Lilian en en Stefanie Dingemanse wachten in spanning op de resultaten van het onderzoek. Lilian: „ We willen zo veel mogelijk weten over wat hier vroeger was. Onze campinggasten hebben vaak ook veel vragen. Zeker nu we rondleiding geven. Mijn vader weet heel veel, maar daar werd met ons nooit zo over gepraat. Maar als hij eenmaal begint te vertellen tegen de gasten..."
 De EMI-sensor achter de quad verricht bodemmetingen in Werendijke. |